ਮੱਕਾ ਅਲ ਮੁਕੱਰਮਾ/ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ, 29 ਜੂਨ (ਬਿਉਰੋ): ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚੋਂ ਆਏ ਹਾਜੀ ਸਹਿਬਾਨ ਨੇ ਹੱਜ-2023 ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ । ਹਾਜੀ ਹੁਣ ਮੱਕਾ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਮੈਦਾਨ ਮਿਨਾ ਵਿੱਚ ਕਿਆਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜਮਰਾਤ ਦੀ ਰਮੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ । ਲਗਭਗ 2 ਮਿਲੀਅਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਮੁਜ਼ਦਲੀਫਾ ਤੋਂ ਮੀਨਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਬਹੁ-ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਬਣਾਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਤ ਭਰ ਡੇਰਾ ਲਾਇਆ ਸੀ । ਸਵੇਰ (ਫਜਰ) ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਮੀ ਰਸਮ ਨਿਭਾਈ ।
ਇਸ ਸਾਲ ਹੱਜ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਤਾਪਮਾਨ 45 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ । ਵੱਡੀ ਭੀੜ ਸੰਸਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੀ ਸੀ, ਕਈਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਛਤਰੀਆਂ ਫੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ । ਹਾਜੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਹੱਜ ਦੌਰਾਨ ਪਹਿਨਿਆ ਇਹਰਾਮ ਸਮਾਨਤਾ, ਧਾਰਮਿਕ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਜਮਰਾਤ ਦੀ ਰਮੀ ਦੀ ਰਸਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੁਰਸ਼ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਾਲ ਕਟਵਾਉਂਦੇ ਜਾਂ ਕੱਟਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਇਹਰਾਮ ਉਤਾਰਕੇ ਆਮ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣਦੇ ਹਨ । ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਕੱਟਦੀਆਂ ਹਨ । ਫਿਰ ਹਾਜੀ ਕਾਬਾ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਨ, ਤਵਾਫ ਏ ਜ਼ਿਆਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮੱਕਾ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਹਨ । ਹੱਜ ਦੀ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ 8 ਜ਼ੁਲ ਹਿੱਜਾ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਫਜ਼ਰ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੱਕਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਹਾਜੀ ਫਿਰ ਮੱਕਾ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਮਿਨਾ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ‘ਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਦਿਨ ਅਤੇ ਰਾਤ ਮਿਨਾ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੁਆਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਦ ਹਾਜੀ ਅਰਾਫਾਤ ਅਤੇ ਮੁਜ਼ਦਲੀਫਾ ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਦ ਸ਼ੈਤਾਨ ਨੂੰ ਕੰਕਰੀਆਂ ਮਾਰਨ (ਜਮਰਾਤ ਦੀ ਰਮੀ) ਕਰਨ ਦੀ ਰਸਮ ਲਈ ਕੰਕਰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
ਜ਼ਿਲਹੱਜਾ ਦੀ 10 ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਸਵੇਰ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਾਜੀ ਮੁਜ਼ਦਲਫਾ ਤੋਂ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਮਰਾਤ ਵੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਸੰਕੇਤਕ ਤੌਰ ਤੇ ਸ਼ੈਤਾਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲੇ ਤਿੰਨ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੱਥਰ ਮਾਰਦੇ ਹਨ । ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਹਾਜੀ ਆਪਣੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪ ਸਕਦੇ ਹਨ ।